بررسی و تحلیل مفهوم امتحان و ابتلا در مثنوی مولانا

چکیده: - مولانا یکی از عرفای بزرگ ایران است و مهم ترین و موثرترین عارف در فرهنگ ایرانی- اسلامی است که بنای تصوّف خویش را بر عشق نهاد و نماینده ی بارز تصوّف عاشقانه است و مثنوی مولانا، مثنوی عرفانی است که مسائل مختلفی در آن مطرح می شود که همه ی آنها از شاخه های یک درخت هستند و از جمله مسائل مطرح شده در آن، مسئله ی امتحان و ابتلا است که مولانا در این زمینه دیدگاه ها و نظرات مختلفی ارائه می دهد. امتحانات و ابتلائات الهی را در زندگی، به جهت اختیار مخصوص انسان می داند و معتقد است که انسان همیشه و در همه حال در بوته ی آزمایش به سر می برد و هدف از ابتلا را تکامل انسان و رنج و درد را از لطف خفی خداوند می داند و مسایلی مانند غرور، تکبّر و گناه را از عوامل ابتلا و پیامبران ، اولاد و نعمت و نقمت را از ابزار ابتلای انسان معرفی می کند و سرانجام، راه پیروزی و نجات از این امتحانات و ابتلائات الهی را در صبر و توبه و دعا و استغفار می داند.